تماس: ۶۶۶۸۱۷۶۰-۰۲۱ الی ۳
چند نوع چرخ دنده لودر وجود دارد ؟
چرخ‌دنده‌ها از اجزای مهم در سیستم انتقال قدرت و حرکت در لودرها هستند. بسته به نوع گیربکس، ساختار انتقال نیرو، و طراحی شرکت سازنده، انواع مختلفی از چرخ‌دنده‌ها در لودرها به کار میروند. در ادامه، به معرفی و توضیح مهم‌ترین انواع چرخدنده مورد استفاده در لودر می‌پردازیم.
چند نوع چرخدنده در لودر وجود دارد؟
۱. چرخدنده ساده (Straight Spur Gear)
- رایج‌ترین نوع چرخدنده در ماشین‌آلات سنگین
- دندانه‌ها مستقیم هستند و نیرو را به‌صورت موازی منتقل میکنند
- معمولاً در گیربکسهای دستی یا نیمه‌اتومات لودرها به‌کار می‌رود
- مزایا: سادگی، قدرت بالا، تعمیر آسان
- معایب: صدای زیاد در دور بالا
۲. چرخدنده مارپیچ (Helical Gear)
- دندانه‌ها به‌صورت زاویه‌دار و مارپیچی روی چرخدنده قرار دارند
- انتقال نیرو نرمتر و بی‌صداتر از چرخدنده ساده
- معمولاً در گیربکسهای اتوماتیک یا هیدرولیکی لودرهای مدرن
- مزایا: کاهش صدا، افزایش عمر دنده
- معایب: نیاز به دقت بیشتر در ساخت، قیمت بالاتر
۳. چرخدنده مخروطی (Bevel Gear)
- برای انتقال قدرت بین دو محور که با هم زاویه دارند (معمولاً ۹۰ درجه)
- کاربرد در دیفرانسیل لودر و انتقال نیرو به چرخ‌ها
- انواع: ساده، مارپیچ و هیپوئید
- مزایا: تغییر جهت نیرو، استفاده در فضاهای محدود
- معایب: حساس به هم‌راستایی، نیاز به روانکاری دقیق
۴. چرخدنده حلزونی (Worm Gear)
- ترکیبی از یک دنده مارپیچی (حلزون) و چرخدنده گرد
- کاربرد در مکانیزم‌های خاص مانند سیستم فرمان یا جک بالا بر
- انتقال قدرت با نسبت بالا و فضای کم
- مزایا: خودقفل‌شوندگی، انتقال قدرت نرم
- معایب: راندمان پایین‌تر، سایش بالا در صورت روغن‌کاری ضعیف
۵. چرخدنده سیارهای (Planetary Gear)
- مجموعه‌ای از چند چرخدنده کوچک (سیارهای) که دور یک دنده مرکزی (خورشیدی) می‌چرخند
- در گیربکسهای اتوماتیک پیشرفته یا اکسل نهایی (Final Drive)
- مزایا: انتقال قدرت بالا در حجم کم، توزیع یکنواخت نیرو
- معایب: ساختار پیچیده، تعمیر تخصصی نیاز دارد
جمع‌بندی فنی
| نوع چرخدنده | محل کاربرد در لودر | ویژگی‌ها |
|---|---|---|
| ساده | گیربکس دستی | ساده، پرصدا، تعمیر آسان |
| مارپیچ | گیربکس اتوماتیک | بی‌صدا، انتقال نرم |
| مخروطی | دیفرانسیل و انتقال زاویه‌دار | مناسب برای چرخ‌ها |
| حلزونی | سیستم فرمان یا بالا بر | فشرده، خودقفل |
| سیارهای | گیربکس نهایی یا اتومات | انتقال قدرت بالا در فضای کم |
انواع گیربکس صنعتی
انواع رایج گیربکس اتوماتیک در بازار شامل موارد زیر می شود:
۱- گیربکس AT
این گیربکس که به عنوان گیربکس اتوماتیک هیدرولیک شناخته میشود، اتوماتیک ترین نوع گیربکس است. بنابراین گیربکس اولیه 4AT و حتی برخی از خودروهایی با گیربکس 9AT، به گیربکس AT مجهز شده‌اند. این نوع از گیربکس‌ها مزایا و کارایی راحت‌تر، قدرت مستقیم‌تر، معایب برجسته‌تر و نسبتا مصرف سوخت بالاتری دارد. هنگام خرابی این نوع مدل گیربکس در مقایسه با مدل گیربکس دیگر جابجایی ماشین‌آلات بسیار هزینه بر است ( زیرا امکان جابجایی با کشنده نیست ).
۲- گیربکس CVT
این یک گیربکس اتوماتیک متغیر پیوسته مکانیکی است که، عمدتاً توسط اتومبیل‌های ژاپنی استفاده میشود. اکثر مدل‌های هوندا و نیسان از جعبه دنده CVT استفاده میکنند. ویژگی‌های گیربکس CVT بسیار واضح است. از آنجا که ضریب دنده یک نقطه گسسته نیست، بلکه یک سری مقادیر پیوسته است، عملکرد سواری و مصرف سوخت این نوع گیربکس عالی است. همچنین در صورت خرابی، تعمیر آن به راحتی انجام شده و دارای قدرت لحظه‌ای و خروجی بدون ترکیدن و نسبتا نرم است.
یکی از ضعف‌های گیربکسهای اتوماتیک این است که عکس‌العمل مناسبی در هنگام تغییر دنده در سربالایی ندارد و به همین دلیل از دنده دستی استفاده میشود.
۳- گیربکس AMT
گیربکس AMT مخفف عبارت Electronically Controlled Mechanical Automatic Transmission است. این گیربکس یک سازش بین گیربکس MT و گیربکس AT است. مزیت این گیربکس بدین صورت است که هزینه تولید آن پایین‌تر بوده و کار با آن راحت‌تر از گیربکس دستی است. با این حال، معایب گیربکسهای AMT بیشتر به چشم می‌خورد. باید این را هم بگوییم که در صورت عدم آشنایی با این نوع گیربکس‌ها متحمل خسارت زیادی می‌شوید و حتی از طرفی مدل های کمتری با گیربکس AMT در بازار وجود دارد.
۴- گیربکس دوکلاچه
گیربکس دو کلاچه استفاده از دو مجموعه کلاچ است که به آن DCT می‌گویند. اثر تعویض دنده بدون ضربه از طریق تعامل دو دسته کلاچ به دست می‌آید که ترکیبی از یک کلاچ خشک و یک کلاچ مرطوب است. گیربکس دوکلاچه دارای تعویض دنده با سرعت بالا، تلفات کم قدرت در هنگام تعویض دنده و مصرف سوخت مناسب است. عیب گیربکس دوکلاچه بیشتر مشهود است و ثبات کیفیت اصلی‌ترین نقطه قوت گیربکس دوکلاچه است.
روش روغن کاری گیربکس لودر و انواع گیربکس
روش‌های رایج روغن‌کاری گیربکس عبارتند از:
- روغن‌کاری با روغن دنده
- روانکاری با گریس نیمه سیال
- روانکاری با روانکار جامد
البته بهتر است بگوییم که برای سرعت بالا، بار زیاد و عملکرد آب‌بندی خوب، می‌توان از روغن دنده برای روانکاری استفاده کرد. همچنین برای گیربکس‌هایی که عملکرد آب‌بندی ضعیف و سرعت کمی دارند، می‌توان از گریس نیمه سیال برای روانکاری استفاده کرد.
سیستم روغن‌کاری گیربکس برای عملکرد عادی گیربکس اهمیت زیادی دارد و از علت داغ شدن گیربکس لودر، می‌توان به ایجاد هر نوع مشکلی در سیستم روغن‌کاری گیربکس اشاره کرد. گیربکسهای قدرت باد در مقیاس بزرگ باید مجهز به یک سیستم روانکاری اجباری قابل اعتماد برای روانکاری ناحیه مش‌بندی دنده و یاتاقان‌ها باشند. روانکاری ناکافی بیش از نیمی از علل خرابی گیربکس را تشکیل می‌دهد.
دمای روان کننده با خرابی اجزا و عمر کل سیستم مرتبط است. به طور کلی، حداکثر دمای روغن گیربکس در طول کار معمولی، نباید از ۸۰ درجه سانتیگراد تجاوز کند و اختلاف دما بین بلبرینگ‌های مختلف نباید از ۱۵ درجه بیشتر شود. هنگامی که دمای روغن بالاتر از ۶۵ درجه سانتیگراد است، سیستم خنک‌کننده شروع به کار میکند.
هنگامی که دمای روغن کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد است، روغن روان‌کننده باید قبل از شروع، به دمای از پیش تعیین شده برسد و گرم شود.
هنگامی که دمای کار روغن از مقدار تعیین شده بالاتر می‌رود، گیربکس به دلیل دمای بالا خاموش میشود و سطوح دندانی و یاتاقان‌ها فرسوده میشوند. علاوه بر این، دمای بالا باعث افزایش روغن واسکازین گیربکس و از بین رفتن خاصیت چسبندگی روغن واسکازین و در نتیجه تیز شدن و ساییدگی چرخ دنده‌ها میشود.
هنگامی که اویل پمپ گیربکس شروع به کار میکند، نباید مقدار واسکازین از حد معمول کمتر یا بیشتر شود چون باعث خرابی اویل پمپ میشود و از همه مهم تر این که، مقدار بار دستگاه ماشین‌آلات حمل و نقل نیز نباید زیاد شود.
روغن روان‌کننده گیربکس دارای محدوده دمایی بهینه برای عملکرد است و توصیه میشود یک سیستم مدیریت حرارتی روغن روانکاری برای سیستم روغن‌کاری گیربکس طراحی شود. زیرا هنگامی که دما از مقدار معینی فراتر رود، سیستم خنک‌کننده شروع به کار میکند و زمانی که دما از مقدار معینی کمتر باشد، سیستم گرمایش شروع به کار میکند. بنابراین شما باید همیشه دما را در محدوده بهینه کنترل کنید.
بهبود کیفیت روغن‌های روان‌کننده جنبه مهمی است که باید در سیستم روغن‌کاری مورد توجه قرار گیرد. محصول روان‌کننده باید دارای سیالیت عالی در دمای پایین و پایداری در دمای بالا باشد. البته توجه داشته باشید روغن‌کاری گیربکس لودر با روغن‌کاری هر یک از قطعات لودر متفاوت است.
هنگام خرید واسکازین به چه مواری باید توجه شود ؟
هنگام خرید واسکازین باید به قابلیت چسبندگی (مثل چسبندگی آدامس باشد)، رنگ سبز روشن و قدرت پاک‌کنندگی و کیفیت بالا توجه شود. واسکازین گیربکس موجود در ایران باید ۴ فصل باشد تا از خرابی در ۴ فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان جلوگیری شود و کارایی بهتری داشته باشد.
بررسی ادامه چرخ دنده های لودر در فیلتر مهدی
شرکت فیلتر مهدی یکی از معتبرترین شرکتهای فروش فیلتر ماشین در ایران میباشد که با داشتن نمایندگی رسمی از معتبر ترین برندها در ایران محصولات خود را تولید میکند.
در یک لودر بسته به برند، نوع گیربکس، سیستم انتقال قدرت و سال ساخت، ممکن است از چند نوع مختلف چرخدنده به‌صورت ترکیبی استفاده شود. شناخت این چرخ‌دنده‌ها برای تعمیرکاران، اپراتورها و مهندسان نگهداری بسیار حیاتی است، زیرا خرابی در یکی از این اجزا می‌تواند عملکرد کل دستگاه را مختل کند.
